29/09/2025
Şehirler, ekonomiyi harekete geçirmelerinin yanı sıra bilgi, yaratıcılık ve inovasyon merkezi olarak da önemli bir rol oynar. Bu yüksek potansiyel, döngüsel ekonomi gibi dönüştürücü yaklaşımların yaygınlaşmasını mümkün kılar.
Giderek daha fazla insan şehirlerde yaşamaya yöneliyor. Birleşmiş Milletler, 2050 yılına kadar dünya nüfusunun %68’inin kentsel alanlarda yaşayacağını öngörüyor. Bugünden 2060’a kadar, her hafta dünya genelinde Paris büyüklüğünde bir şehir inşa edilecek.¹ Ancak bu canlı kentsel merkezler büyük zorluklarla karşı karşıya. Çünkü şehirler, doğrusal “Üret-Kullan-At” ekonomi modelinden büyük ölçüde etkilendikleri için, doğal kaynakların yaklaşık %75’ini tüketiyor, dünya atıklarının yarısından fazlasını üretiyor ve sera gazı emisyonlarının %60–80’inden sorumlu.²
Döngüsel ekonomi - sürdürülebilir geleceğe giden yol
Döngüsel ekonomi, bu zorlukların üstesinden gelmek için pratik çözümler sunar ve ürünleri ile malzemeleri mümkün olduğunca uzun süre döngüde tutmayı, yani kullanmayı, paylaşmayı, geri dönüştürmeyi, yeniden kullanmayı veya tamir etmeyi amaçlar. Hammaddelerin tedariğinden tasarıma, üretimden dağıtıma kadar ürünün tüm yaşam döngüsünü kapsar. Bu yaklaşım, kaynakları korur, atıkları ve sera gazı emisyonlarını azaltır. Yalnızca inşaat sektöründe bile döngüsel ekonomi, özellikle çelik, alüminyum ve çimento talebini azaltarak, 2050 yılına kadar CO₂ emisyonlarını %38 oranında düşürebilir.³ Dolayısıyla şehirler, döngüsel uygulamalardan büyük fayda sağlayabilir.
İnovatif çözümler şehirlerde gelişiyor
İnşaatta sürdürülebilirlik söz konusu olduğunda, en etkili stratejilerden biri mevcut yapıların ömrünü uzatmaktır. Günümüzde, bir binanın yaşam döngüsü boyunca karbon emisyonlarının yaklaşık %50’si, yapı malzemelerinin üretimi, taşınması ve montajı sırasında açığa çıkan gömülü karbon⁴ nedeniyle oluşur.
Gömülü karbonun yarısı, beton, çelik ve cam gibi malzemelerde bulunur. Dolayısıyla, bir yapının ömrünü uzatmak, karbon ayak izini azaltırken toplam maliyetleri de düşürür. Örneğin, 20 yıl ek hizmet süresi sayesinde bir bina, maliyetleri %25 oranında azaltabilir ve karbon ayak izini %30 oranında düşürebilir.⁵ Yenileme oranlarının azalması, atık ve kaynak tüketimini de en aza indirir. Bu, inşaat sektörünün net sıfır hedefine giden yolunda giderek daha kritik bir rol oynamaktadır.
Toplam sahip olma maliyetini düşürüyor
Toplam sahip olma maliyeti, konut, ticari ve altyapı projelerinin inşasında kilit bir husustur. Hem ilk yatırımı hem de bakım, enerji verimliliği ve yenileme gibi uzun vadeli maliyetleri kapsar. Dayanıklılık ve döngüsellik, toplam sahip olma maliyetini azaltmak için temel stratejilerdir.
Dayanıklılık, varlıkların ömrünü uzatarak uzun vadeli maliyetleri en aza indirir. Yüksek performanslı çözümlerin ve sağlam tasarımların önceliklendirilmesi, onarım ve yenileme sıklığını ve maliyetlerini önemli ölçüde azaltabilir. Döngüsellik ise bu yaklaşımı malzeme verimliliği ve atık azaltma ile tamamlar. Malzeme yeniden kullanımı ve geri dönüştürülmüş içeriklerin dahil edilmesi gibi uygulamalar, yalnızca bertaraf maliyetlerini düşürmekle kalmaz, aynı zamanda çevresel sürdürülebilirliği de destekler.
Sika çözümleri döngüsellik ve dayanıklılığı destekliyor
Sika uzun yıllardır sürdürülebilir kalkınmaya kendini adamıştır. Örneğin, Sika’nın uzmanlığı, Sidney, Avustralya’daki Quay Quarter Tower’ın yenilenmesinde “gökdelenlerin geri dönüştürülmesini” mümkün kıldı. Bu ikonik bina yıkılmak yerine, yapısal duvarların %95’i korundu ve 12.000 ton karbon emisyonu önlenirken 85 milyon CHF tasarruf edildi.⁶
Ayrıca, reCO2ver® teknolojisi, beton atıklarının tamamen geri dönüştürülmesini sağlar. Eski beton, basit bir süreçle agrega, kum ve ince toz gibi temel bileşenlerine ayrıştırılır ve bu süreçte önemli miktarda CO₂ bağlanır. Son yıllarda küresel kum talebinin, inşaat sektörünün daha fazla beton üretme ihtiyacıyla önemli ölçüde artması nedeniyle, bu yenilik özellikle önem kazanmaktadır.
Sika ayrıca Sarnafil® çatı membranları gibi döngüsel çözümler de sunmaktadır. Sika Sarnafil® membranları, yaşam döngülerinin sonunda müşterilerden geri alınır, granül haline getirilir ve yeni çatı membranlarının üretiminde kullanılır. ABD’de halihazırda 36.000 ton malzeme geri dönüştürüldü ve bu sayede 120.000 ton CO₂ emisyonu azaltıldı. 2024 yılında Sika, bu çabalarını EMEA bölgesine de genişleterek 50 ton termoplastik çatı malzemesini geri dönüştürdü ve 150 ton ek CO₂ tasarrufu sağladı.
Sika’nın makro-fiber teknolojisi, Dünya Sürdürülebilir Kalkınma İş Konseyi tarafından iyi uygulama olarak tanınmıştır; bu teknoloji, çelik donatı ağını ortadan kaldırarak, 150 m³ zemin betonu başına⁷ %20 daha az CO₂ salınımı sağlar. Ayrıca makro-fiberler, inşaatta zaman, maliyet ve atık tasarrufu da sağlar.
DuraMon ve SikaRoof® İzleme Sistemi gibi gerçek zamanlı veri izleme sistemleri, korozyon, su sızıntısı veya yapısal gerilim gibi kritik parametrelerin sürekli takibini sağlar. Bu teknolojiler yalnızca sorunları tespit etmekle kalmaz, aynı zamanda öngörücü ve uygulanabilir öneriler sunarak varlıkların ömrünü uzatır. Ayrıca, Sika’nın Sand App ve Mix Design App gibi dijital araçları, inşaat süreçlerini optimize eder, malzeme kullanımını iyileştirir ve daha akıllı kararlar için çevresel ve performans verilerini entegre eder.
Gökdelenlerin geri dönüştürülmesinden çığır açan inovasyonlara kadar, Sika döngüsellik, dayanıklılık ve performansı kusursuz bir şekilde bir araya getiriyor. Bu sayede, daha sürdürülebilir ve maliyet açısından verimli bir inşaat sektörü şekilleniyor.
Yayımlayan: Sika AG, Zugerstrasse 50, 6340 Baar, İsviçre
İllüstrasyonlar: Martin Tuch, Berlin
Fotoğraflar: Adobe Stock
¹ United Nations. Building Paris every week. Linkten inceleyebilirsiniz.
² Ellen MacArthur Foundation. Circular cities: thriving, liveable, resilient. Linkten inceleyebilirsiniz.
³ Ellen MacArthur Foundation. Fixing the economy to fix climate change. Linkten inceleyebilirsiniz.
⁴ World Green Building Council. Bringing embodied carbon upfront. Linkten inceleyebilirsiniz.
⁵ ⁶ Sika'nın öngörüsü.
⁷ World Business Council for Sustainable Development. Measuring the impact of carbon avoiding solutions. Linkten inceleyebilirsiniz.
Daha fazla bilgi için