Ahşap zemin yapıştırıcılarının görevi, organik ahşap zemin elemanlarını genellikle inorganik nitelikteki şapla sıkı bir şekilde birleştirmektir. Yapıştırıcı malzeme ahşabı yerinde tutmalı, onu altında bulunan şapa bağlamalı ve ahşabın doğal genleşmesi ve büzülmesinden kaynaklanan gerilimi genel olarak sert şap üzerine aktarmalıdır. Ahşabın istenmeyen ancak doğal nitelikteki hareketi, ahşap çukurluğu, ek yeri formasyonu veya içinde olağandışı hallerde yapışkanın veya şapın arızalanması durumlarında görünür hale gelebilir.
Ahşap Zemin Yapıştırıcısı Sınıfları
Ahşap zemin yapıştırıcıları, monte edildikleri ve ahşabı şapa bağladıkları duruma en yakın kesme gerilimi altındaki performanslarıyla nitelendirilir. EN 14293 Avrupa Standardında tanımlanan bindirme kesme değerlerine genellikle Ürün Bilgi Formlarındaki ilgili yapıştırıcıları sınıflandırmada atıfta bulunulur. Üç çeşit ahşap zemin yapıştırıcısı mevcuttur:
Sert Yapıştırıcılar
(≥ 3 MPa bindirme kesme değerine sahip olarak tanımlanır)
Bunlar genellikle ahşabın hareketine sadece kısmen uyum sağlayabilir. Bu nedenle,
baskısı doğrudan şapa aktarılır. Şap yeterince güçlü değilse yapıştırıcı bozulur ve şap içerisinde dağılır. Yapışkanlık yeteri kadar güçlü değilse ara yüzde yapıştırıcı bozulması meydana gelecektir.
Sert-Elastik Yapıştırıcılar
(2 – < 3 MPa bindirme kesme değerine sahip olarak tanımlanır)
Bu yapıştırıcılarda hem sert hem de elastik yapıştırıcıların bazı avantajları mevcut değildir. Ahşabın hareketini sınırlandıracak kadar güçlü ve şapı eşit bir şekilde emecek ve gerilimi dağıtacak kadar elastik olacaktır. Bu tür sert-elastik yapıştırıcılar, büyük masif ahşap plaka zeminler için önerilmektedir.
Elastik Yapıştırıcılar
(1 – < 2 MPa bindirme kesme değerine sahip olarak tanımlanır)
Bu elastik yapıştırıcılar, artık işlenmiş ahşap zeminleri ve sınırlı harekete sahip daha küçük katı doğal ahşapları yapıştırmada yaygın olarak kullanılmaktadır. Elastik yapıştırıcılar, gerilimi emmek ve gerilimi ahşaptan şapa dağıtmanın yanı sıra ahşabın doğal hareketini kısmen sınırlandıran en iyi çözümdür.
Kimya açısından, günümüzde çeşitli yapıştırıcı polimer teknolojisi sınıfları bulunmaktadır:
Teknoloji | Yapıştırıcı sınıflandırması [Bindirme Kesme] | Avantajları | Dezavantajları |
---|---|---|---|
Solvent bazlı | Sert yapışkan | Hızlı Ekonomik | Uygulama ve kullanımda yüksek VOC emisyonları Sınırlı uygulama alanı |
Su bazlı | Sert yapışkan | Düşük EHS etkisi Düşük maliyetli | Neme duyarlı (Yüksek %RH'lerde uygun değil) Oldukça sınırlı uygulama alanı Oldukça sınırlı uygulama alanı |
2 bileşenli PU | Sert elastik Sert yapışkan | Oldukça geniş uygulama alanı İyi fiyat performans oranı | Çift bileşen Hızlı kürlenme Uygulama sırasında EHS sorunları |
2 Bileşen Epoksi-PU | Sert elastik Sert yapışkan | Uzun kuruma süresi İyi fiyat performans oranı | Çift bileşen Uygulama sırasında EHS sorunları |
1 bileşen PU | Elastik | Kopma anında yüksek derecede uzama Stabil ve sağlam | Sınırlı uygulama alanı Herhangi bir yapıştırıcı artığını ahşaptan kaldırmak zordur |
1 bileşen SMP (Silan Modifiyeli Polimer)
| Elastik Sert elastik Sert | En son teknoloji platformu artık yaygın şekilde mevcut Çeşitli birçok uygulama için geniş bir yapıştırıcı ürün yelpazesiyle. | Büyük kalite farkı - ödediğiniz paranın karşılığını alırsınız |
Bindirme kesme değeri, kürlenmeden sonra standart bir test düzeneğinde gerilme mukavemeti test edilen üst üste binen iki ahşap parçanın birleştirilmesiyle belirlenir.
Yapıştırıcıların uygulama aralığı (alt katmanlar, şaplar, ahşaplar, tahta boyutları ve çevresel koşulların yanı sıra sınırlamalar ve gerekli kurulum prosedürleri ile birlikte) imalatçı firma tarafından verilmeli ve onaylanmalıdır.
Günümüzde Avrupa'da tek bileşenli SMP bazlı yapıştırıcılar, çok yönlü niteliği sayesinde
ahşap zemin yapıştırma pazarını domine etmekte, bu da işlenmiş ahşap için temel çözümlerden büyük masif ahşap plakalar için özel çözümlere kadar geniş bir ürün yelpazesi sağlamaktadır. Ek olarak, SMP bazlı yapıştırıcılar plastik kovalarda tedarik edilebilir ve yapıştırıcı artıklarının veya lekelerin temizlenmesi ve çıkarılması kolaydır.
Reaktif Olmayan Ahşap Zemin Yapıştırıcıları
Su bazlı (dispersiyon yapıştırıcılar olarak da adlandırılır) veya solvent bazlı yapıştırıcılar, sıvı taşıyıcı niteliklerini kaybederek kürlenme suretiyle ince rijit filmlere dönüşürler. Şap ve ahşaba su salınırken, solventler çoğunlukla buharlaşarak havaya karışır. Su ve solvent bazlı yapıştırıcılar eski teknolojiler olup ahşap ve şaplarla sınırlı oldukları ve EHS/VOC sorunları nedeniyle günümüzde nadiren ticari olarak kullanılmaktadır.
Bununla birlikte, bu tür yapıştırıcılar, modern reaktif yapıştırıcılar bilinir ve ispatlanmış olmadan önce yaygın olarak kullanılmaktaydı. Ancak, uygun maliyetlerine karşın aslında herhangi bir faydaları olmamasına rağmen bu tür yapıştırıcılar günümüzde halen mevcuttur.
Reaktif Ahşap Zemin Yapıştırıcıları
Bu teknolojilerin birçok önemli avantajı bulunduğundan dolayı ahşap zeminlerin döşemesi günümüzde genellikle reaktif yapıştırıcılar kullanılarak yapılır.
- Optimum açık kalma süreleri, dökülme ve yayılma kabiliyeti, mala stabilitesi, koku, temizlenebilirlik ve diğer özellikleri ile nitelendirilebilir kullanım kolaylığı.
- Düzleştirme harcı kullanımı gibi yüzey bozukluğunu telafi etmeyi ve böylece zamandan tasarruf etmeyi mümkün kılan kalın film uygulaması.
- Yapıştırıcı kürlenene kadar ahşabı yerinde tutmak için ihtiyaç duyulan ilk tutuş özelliği. Özellikle hiçbir zaman mükemmel bir şekilde düzleştirilmeyen daha büyük ahşap plakalar döşenirken, bu ilk tutuş özelliği gereklidir.
- Farklı şapların üst üste bindirilmesi ve farklı ahşap türleri ve farklı ahşap boyutlarının döşenmesi için çeşitli bir uygulama yelpazesi.
- Ahşap zeminin üzerinde yürünebildiği ve gerektiğinde daha fazla işlem göreceği kürlenme süresi (örneğin, zımparalama, cilalama veya vernikleme vs.).
- Yapışkanlık ve sistem takviyesinin (şap-yapışkan-ahşap) stabilitesi açısından güvenlik. Bu,ahşabın hareketinin kısıtlandığı, çukurluğu ve boşluk oluşumunu önlediği anlamına gelir. Buna ek olarak, gerilimi yapışkan tabakanın içine yerleştirir ve emer, şapı gerilim çatlamasından korur ve sistemdeki yapışkan ve yapıştırma arızalarını önler
Piyasada ahşap zemin yapıştırma için satılan birçok farklı kalitede yapıştırıcı bulunmaktadır. Avrupa'da, yapıştırıcının ağırlık (kg) başına maliyeti genellikle önemli bir seçim kriteridir. Bu nedenle, ahşap döşeme genel olarak alan (metrekare) bazında satıldığından dolayı, alan başına önerilen yapışkan ağırlığının kontrol edilmesi önem arz etmektedir. Örneğin 10 kg'lık kova başına maliyeti karşılaştıramazsınız. Kontrol masrafını ortadan kaldırır!
Reaktif yapıştırıcılar, stabil bir polimer ağa uygulamanın ardından kürlenir. Başlangıçta viskoz formundaki sıvı, polimer ağının yoğunluğuna bağlı olarak elastik ila sert mekanik özelliklere sahip bir katı haline gelir. Tek ve çift bileşenli reaktif yapıştırıcılar mevcuttur:
Tek Bileşenli Yapıştırıcılar
Tek bileşenli yapıştırıcılarda çevredeki nem, yapıştırıcının polimerizasyonunu yönlendirir. Bundan dolayı, oturma süreleri (kuruma süreleri) ve kürlenme süreleri neme, ortam sıcaklığına ve yapışkanın kalınlığına bağlıdır. Çünkü bu yapıştırıcılar dışarıdan içeriye doğru kürlenir. Bu nedenle, daha düşük sıcaklıklarda ve buna bağlı olarak daha kuru havada reaksiyon daha yavaştır. Oysa sıcak ve nemli iklimlerde reaksiyon daha hızlıdır ve bundan dolayı hem kuruma hem de kürlenme süreleri daha kısadır.
Çift Bileşenli Yapıştırıcılar
Çift bileşenli yapıştırıcılar ile reaksiyon iki bileşenin karıştırılmasıyla başlar. Kürlenme süresi, sertleştiricinin türüne ve doğasına ve ortamdaki sıcaklığa bağlıdır. Bileşenlerin ikisinin de doğru miktarlarda tamamıyla karıştırılmasının ardından bu sistemler çok sağlam ve güvenilir hale gelir.
Ahşap Zemin Döşeme Yöntemleri - Sika® AcouBond-System
Ahşap bir zemini döşemeye yönelik bazı yöntemler mevcuttur. En yaygın yöntemler, geleneksel mekanik sabitleme, tam yüzey yapıştırma, kordon (şerit) şeklinde yapıştırma ve yüzeysel uygulamalardır. Sika® AcouBond-System, aşağıda belirtilen daha özgün avantajlar için kullanılan tam yüzey yapıştırma ile yüzeysel uygulamanın avantajlarını birleştiren bir diğer yöntemdir.
Genel olarak bakıldığında, günümüzde ahşap döşemenin en iyi yolu, ahşap plakaların/elemanların şapa ya da başka tür bir alt katmana tam yüzey yapıştırma şeklinde uygulanması olacaktır. Bu sistemin avantajları şunlardır:
- Konfor ve güvenlik: Sağlam ve sert bir zemin üzerinde durmak isteri
- Ses sönümleme: Adım sesleri oda içerisinde yansımaz, zeminin kütlesi tarafından emili
- Termal iletkenlik: Zemin altı ısıtma ile zeminler etkin ısı aktarımına olanak sağlayacak şekilde yapıştırılmalıdır.
- Dayanıklılık: Yapıştırma, ahşabı, yapıştırıcıyı ve şapı bir kompozit ünite şeklinde birleştirerek güçlendirir.
- Hijyen: Yapışık olmayan ahşap zeminlerin birçok esnek derzi ve boşluğu bulunur ve bu nedenle toz birikimine ve mikrop üremesine ideal ortam sağlanır.
- Sürdürülebilirlik: Yalnızca sert bir şekilde yapıştırılmış ahşap zeminler düz bir şekilde zımparalanabilir ve verniklenebilir.
- Evrensellik ve çok amaçlılık: Düz ve doğrusal bir plaka kurulumu, zikzak şeklinde parke deseni ve diğer ahşap zemin desenleri mümkündür
Bariz kolaylığı ve basitliği ve ayrıca işlenmiş ahşabın perakende olarak yaygın bir biçimde bulunabiliyor olması sayesinde birçok kendin yap uygulamaları mevcuttur. Ancak bunların ciddi dezavantajları mevcuttur ve bu uygulamalar muhtemelen sağlamlıktan ziyade dekorasyona yöneliktir. Bundan dolayı, bu yaklaşım ve bu ürünler profesyonel kullanım, kaliteli konut, kamu ya da ticari uygulamalar için önerilmez.
Sika® AcouBond-System yüzeysel uygulamalara alternatif olarak ilginç, uygun maliyetli ve çok daha iyi performans sunmanın yanı sıra basitliğinin birtakım hususları ile tam yüzey yapıştırma çözümlerinin avantajlarını bir araya getirir.
Sika® Acoubond System uzun delikli bir ses sönümleme ve yalıtım matından oluşur. Bu mat zemine yayılır ve elastik ahşap zemin yapıştırıcısının üçgen boncukları doğrudan uzun deliklerde hazırlanan şap üzerine uygulanır. Son olarak, işlenmiş ahşap mat ve yapıştırıcı üzerine doğru konumda yerleştirilir.
Sika® AcouBond-System ürününün sağladığı avantajlar şunlardır:
Uygulama kolaylığı:
- Düz olmayan, pürüzlü ve güçsüz şaplar üzerinde işe yarar.
- Sınırlı derecede kabiliyet gerektirir, yapıştırıcı tabancası ile uygulaması kolaydır.
- Arızaya karşı emniyetlidir, delikli mat, yeterli yapıştırıcının uygulanmasını ve ahşap ile zemin arasındaki boşluk mesafesinin korunmasını sağlamak için basit bir yönlendiricidir.
Konfor ve güvenlik:
- Yaşam koşulları ve üzerinde çalışma açısından dayanıklı bir sağlam ve sert zemin sağlar.
Ses sönümleme:
- Oldukça ileri derecede akustik bir ortam sağlar.
Sika Ürünleri ve Kullanımları
Ürün Adı | Kullanımları ve Özellikleri | Sınıflandırma ve Belgelendirme | Teknoloji |
---|---|---|---|
SikaBond®-155 | Tüm ahşap ve vernikler için Sarkmama özelliği | Sert elastik EC1PLUS, A+, M1, AgBB, DiBt Ftalat içermez | Tek bileşenli SMP (Silan Modifiyeli Polimer) |
SikaBond®-154 | Tüm ahşap ve vernikler için Uygulaması kolaydır | Sert elastik EC1PLUS, A+, M1, AgBB, DiBt Ftalat içermez | Tek bileşenli SMP (Silan Modifiyeli Polimer) |
SikaBond®-153 | Birçok ahşap malzeme için Uzun kuruma süresi | Sert Düşük derece duyarlılaşma | Çift bileşenli Epoksi-PU |
SikaBond®-152 | İşlenmiş ve küçük ahşaplar için Sarkmama özelliği | Elastik EC1PLUS, A+, AgBB, DiBt Ftalat içermez | Tek bileşenli SMP (Silan Modifiyeli Polimer) |
SikaBond®-151 | İşlenmiş ve küçük ahşaplar için Dökülebilir | Elastik EC1PLUS, A+, AgBB, DiBt Ftalat içermez | Tek bileşenli SMP (Silan Modifiyeli Polimer) |
SikaBond®-54 Wood Floor | Tüm ahşaplar için Uygulaması kolaydır | Elastik EC1PLUS, A+, M1, AgBB, DiBt | Tek bileşenli PU |
SikaBond®-52 Wood Floor | Tüm ahşaplar için Sarkmama özelliği | Elastik EC1PLUS, A+, M1, AgBB, DiBt | Tek bileşenli PU |
Yazar
Dr. Dominik Huber
Kurumsal Ürün Mühendisi
Sızdırmazlık ve Yapıştırıcılar Hedef Pazarı
Sika Services AG