Sürdürülebilir nitelikte ve güzel bir ahşap zemin için olmazsa olmaz unsur, güçlü ve kuru bir şaptır. Bu nedenle, şapın özenli bir şekilde uygulanması gerekir. İlk bilgi kaynağı, zeminin takviyesi ve doğası hakkında tüm bilgilere sahip olan mimar, mühendis ya da ana yüklenicidir. İkinci kaynak ise, şapla ilgili ayrıntıları ve mevcut ise her türlü alt zemin ısıtma protokolü temin edebilecek şap yüklenicisidir. Renovasyon projelerinde çoğunlukla olduğu gibi bu bilgilerin çoğu mevcut değilse, şapı değerlendirmede kullanılabilecek birkaç basit yöntem mevcuttur.
Şap Değerlendirme Yöntemleri
Görsel kontrol ve düzlük kontrolü
Zemin düz ve eşit mi; herhangi bir çatlak var mı; varsa neden; derzler nerede ve nasıl oluşturuldu ve/veya işlem uygulandı?
Yüzey mukavemeti için çapraz tarama testi
Şap yüzeyi yeterince güçlü mü?
Yüzey mukavemeti, uygun cinste metal bir çivi kullanılarak 3 mm aralıklarla çapraz çizgiler çizerek test edilebilir. Eğer yüzey pullanır veya kalkarsa şap mukavemeti yetersizdir ve güçlendirilmesi veya uç durumlarda çıkarılıp ve tekrar düzleştirilmesi gerekir.
Tozlanmaya yönelik Yüzey Silme testi
Şap yüzeyinde toza neden olan gevşek ve ufalanan parçacıklar bulunmamakta mı?
Yüzeyi birkaç kere basit şekilde elle silerek yüzeyin tozlanmaya yatkın olup olmadığını değerlendirmek mümkündür. Tozlanıyorsa daha ileri bir deneme gereklidir ve muhtemelen alt katman yüzeyin bir emprenye astar ile konsolide edilmesi lazımdır.
Şap sağlamlığı ve alt zemine yapışkanlığına yönelik çekiç testi
Şap sağlam ve alt zemine sıkı şekilde yapışık mı?
Küçük bir çekiçle yüzeye vurmak, bir boşluk sesi vererek şaplı alanların alt zemine sıkı şekilde yapışık olmadığı yerleri belli edecektir. Boşluklu bölgeler mevcutsa bu kısımlar işaretlenmeli ve şap sökülüp yeniden uygulanmalıdır. Birleşik Krallıkta bulunan BRE Dövme Çekici ve diğer benzer aletler de şap sağlamlığının test edilmesinde kullanılabilir.
Gerilme mukavemeti: “Çekme” testi:
Şap, ahşap bir zemin döşenmesi için yeteri kadar güçlü mü?
EN 13892-8'e göre gerilme "çekme" testi ile şapın gerilme mukavemeti belirlenir.Yapıştırılmış bir ahşap zemini kabul edebilmek için şapın ≥ 1 N/mm2 ve ahşap blok parke zemin için ≥ 1.2 N/mm2 gerilme mukavemetine sahip olması gereklidir.
Nem içeriği testi
Şap, ahşap bir zemin döşeyecek kadar kuru mu?
Şap çevreye nem yaymıyorsa kuru olarak kabul edilebilir ve bu da ayrıca maruz kaldığı ortama bağlıdır. Sıcak ve nemli bölgelerde, alt zemindeki su miktarı soğuk ve kuru bölgelere göre daha yüksektir.
Sonuç olarak, kabul edilebilir sınırları ve şapın nem içeriğinin nasıl ölçüleceğini ve sonuçların nasıl yorumlanacağını tanımlayan ülkelere özgü bazı standartlar vardır.
Nem içeriği ölçüm sonuçlarının yorumlanması büyük bir özenle ve şapı anlayarak yapılmalıdır. Kürlenmiş şapın denge nem içeriği tek ilgili boyuttur. Ancak bu,özellikle önceden karıştırılmış veya hızlandırıcı kullanılmış şaplar için önemli ölçüde değişebilir. Daima şap üreticilerinin talimatlarına uymalısınız.
Şaptaki serbest su miktarı, yıkıcı (doğrudan) ve yıkıcı olmayan (dolaylı) yöntemlerle belirlenebilir:
- Yıkıcı yöntemler, sistemdeki suyu ölçer;
- Yıkıcı olmayan yöntemler ise, sistemin su içeriğine göre değişen fiziksel özelliklerini ölçer.
Aşağıda belirtilen yöntemler, nem içeriği testinde yaygın olarak kullanılan yöntemlerdir:
Yıkıcı yöntemler
- Darr yöntemi (gravimetrik nem ölçüm yöntemi): Şap örnekleri çıkartılır ve 105°C'ye (çimento bazlılarda) veya 40°C'ye (kalsiyum sülfat/alçı bazlılarda) kadar ısıtılarak tartılır. Sonuç olarak örneklerdeki serbest su miktarı bulunur. Bu yöntem en güvenilir yöntem kabul edilir ve çoğunlukla "Uzman raporlarında" vs. kullanılır
- Kalsiyum Karbür Yöntemi (CM): Kapalı bir test sisteminde, örneklerde bulunan nem (su), asetilen gaz oluşturmak için eklenerek ardından ölçülen sabit bir basınç meydana getiren kalsiyum karbürle reaksiyona girer. Sonuçlar, 105°C yerine 40°C'de yapılan Darr nem testi ile iyi bir ilişkiye sahiptir.
- Bağıl Nem (RH): Şapa belirli bir derinliğe kadar delikler açılır ve bu deliklere geçirgen plastik manşonlar yerleştirilir. 72 saatlik bir dengeleme süresinin ardından, manşon içindeki hava nemi bir higrometre ile ölçülür ve tablolardaki veriler bunu şap ve nem içeriği ile ilişkilendirir.
Yıkıcı olmayan yöntemler
- Kapasitif yöntem: Bir ölçüm cihazının elektrotları şapa doğru itilir ve dielektrik sabiti ölçülür. Suya ek olarak, malzemenin mineral tuz içeriği ve yoğunluğu sonuçlar üzerinde etki yaratacak ve böylece bazı farklı yerlerde ölçümler almak gerekli olacaktır. Ardından sonuçlar, tablolar vasıtasıyla bir CM veya RH değerine dönüştürülür. Bu yöntem, güvenilir tutarlılığı ve kullanım kolaylığı (örneğin,Sika Tramex) nedeniyle günümüzde dünya genelinde en yaygın olarak kullanılan yöntemdir.
- Ayrıca,geçirgen olmayan bir levha veya kapşonun yüzeye yerleştirildiği ve uzun bir süre için yapıştırıldığı ve ardından sökülüp yüzey ölçümlerinin alındığı yıkıcı olmayan yöntemler de mevcuttur. Bu yöntemler, ASTM F2170 & F2420 ve BS 8201, 8203, 5325 Standardı dâhil olmak üzere çeşitli standartlarda tanımlanır.Çok zaman alıcı olsa da, bu yöntemler, su rezervi veya kanalizasyondan vs. su sızmasından dolayı (herhangi bir ahşap zemin döşenmeden önce onarılması gerekli sızıntılar) aşağıdan sürekli nem aktarımı olan zeminlerde nispi önemi belirlemede kullanışlıdır.
Yazar
Dr. David Sager
Kurumsal Pazar Geliştirme Müdürü
Sızdırmazlık ve Yapıştırıcılar Hedef Pazarı
Sika Services AG